Το αλάτι στη διατροφή μας

Το αλάτι, από την αρχαιότητα ακόμη, «νοστιμίζει» τη ζωή των ανθρώπων ως συστατικό του φαγητού, των θρησκευτικών τελετών και των παραδόσεων μέσα από μύθους και παραμύθια.



Μπορεί να γίνει επικίνδυνο για την υγεία;

Η εξάπλωση του στις δυτικές κοινωνίες, μέσω της προσθήκης του σχεδόν σε όλα τα συσκευασμένα τρόφιμα είτε ως αλάτι είτε ως νάτριο, γίνεται όλο και πιο «επικίνδυνη» αφού μαζί με αυτό αυξάνεται και ο κίνδυνος αυξημένης αρτηριακής πίεσης, δηλαδή υπέρτασης. Η υπέρταση, είναι μια ασθένεια που συνδέεται στενά με χρόνια προβλήματα υγείας όπως τα καρδιαγγειακά και τα εγκεφαλικά, όπου τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται σε όλο και πιο νεαρές ηλικίες.



Για το λόγο αυτό, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) αλλά και ο ΕΦΕΤ συστήνουν τον περιορισμό αλατιού, τόσο στους ενήλικες όσο και στα παιδιά, σε 5-6 γραμμάρια την ημέρα, δηλαδή 1 κουταλάκι του γλυκού ημερησίως.



Πρέπει να κόψω το αλάτι ακόμη κι αν δεν είμαι άρρωστος;

Σίγουρα όχι! Το αλάτι που προσθέτουμε στο μαγείρεμα καλύπτει μόλις το 10-15% της ημερήσιας ποσότητας αλατιού, ενώ το υπόλοιπο είναι «κρυμμένο» σε επεξεργασμένα τρόφιμα. Αρκεί, λοιπόν, να καταναλώνουμε, τα επεξεργασμένα τρόφιμα, σε ισορροπία, χρησιμοποιώντας τα με μέτρο και προσθέτοντάς τα με έξυπνο τρόπο στα φαγητά μας.



Ποια τρόφιμα είναι πλούσια σε αλάτι;

Καπνιστά και παστά προϊόντα. Το αλάτι και το νάτριο χρησιμοποιείται κυρίως ως συντηρητικό αυτών των τροφίμων. Μια γυναικεία παλάμη παστού ψαριού ή αλλαντικών περιέχει 2-6 γραμμάρια αλατιού! Προτιμήστε τα σε πολύ μικρές ποσότητες, μερικές φορές το μήνα. Όταν μαγειρεύεται τέτοια τρόφιμα, αποφύγετε να προσθέτετε αλάτι στο φαγητό, αντί αυτού προσθέστε μυρωδικά.



Κονσέρβες λαχανικών, κρέατος και ψαριών. Αν και εύκολη λύση, οι κονσέρβες περιέχουν μεγάλες ποσότητες αλατιού. Όταν χρησιμοποιείται μανιτάρια, καλαμπόκι ή τόνο σε σαλάτες ή φαγητό αποφύγετε να προσθέσετε επιπλέον αλάτι. Εναλλακτικά χρησιμοποιείστε μπαχαρικά όπως το κύμινο, ο γλυκάνισσος, το σκορδοπίπερο, το κάρυ ή η πάπρικα που δίνουν πικάντικες γεύσεις στα φαγητά.



Τυριά. Τα πιο σκληρά τυριά είναι πλούσια σε αλάτι ή νάτριο για το λόγο αυτό προσπαθήστε να τα καταναλώνετε σε μικρές ποσότητες, σε γεύματα που δεν περιέχουν άλλες πλούσιες πηγές αλατιού (πίτσες, ελιές, παστά ή τουρσί), όπως κάποια σαλάτα ή ένα τάκος.



Σάλτσες σόγιας, μπάρμπεκιου, τσιλι, κέτσαπ, μουστάρδα. Οι σάλτσες αυτές συνοδεύουν τρόφιμα πολύ πλούσια σε αλάτι όπως fast food, πατατάκια και αλλαντικά και χρησιμοποιούνται για να κάνουν πιο ελκυστικά τα τρόφιμα δίνοντας περισσότερη γεύση ή σκεπάζοντας άλλες. Όταν τρώτε έξω, αποφύγετε να επιβαρύνετε τα πιάτα σας με επιπλέον αλάτι. Αντίθετα, χρησιμοποιήστε τέτοιες σάλτσες στο σπίτι κατά την προετοιμασία δικών σας πιάτων αντί αλατιού.



Η βιομηχανία τροφίμων, σε μια πρώτη προσπάθεια ευαισθητοποίησης του κοινού, αναγράφει την ποσότητα αλατιού ή νατρίου στις συσκευασίες τροφίμων με τη μορφή των νέων ετικετών, τα GDA’s. Τρόφιμα υψηλά σε νάτριο θεωρούνται αυτά που περιέχουν περισσότερο από 0,6 γραμμάρια νατρίου ή 1,5 γραμμάρια αλατιού στα 100 γραμμάρια.