Για τους περισσότερους, τα ανοιχτήρια είναι απλά εργαλεία, τα οποία, αφού χρησιμοποιηθούν, καταλήγουν σε κάποιο συρτάρι. Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο για το Βαγγέλη Γεροβασιλείου, ο οποίος τα τελευταία 35 χρόνια έχει επιδοθεί σε ένα "κυνήγι" αναζήτησης και συλλογής παλιών ανοιχτηριών φιαλών κρασιού.
Με κόπο και μεράκι, έχει καταφέρει να συγκεντρώσει περίπου 2.700 κομμάτια, μεγάλο μέρος των οποίων εκτίθενται στο Μουσείο Οίνου, στην περιοχή της Επανομής, στη Θεσσαλονίκη.
"Η συλλογή και η προσπάθεια συγκέντρωσης δεν σταματάει. Κοιτάω συνεχώς για προσφορές ανοιχτηριών στο διαδίκτυο και σε εκθέσεις. Ταξίδεψα όλη την Αμερική… Σικάγο, Μόντρεαλ, Τορόντο, Λος Άντζελες, Βοστόνη και Νέα Υόρκη και δυστυχώς βρήκα μόλις τρία ανοιχτήρια από αυτά που μου λείπουν", αναφέρειο συλλέκτης και οινοπαραγωγός, Βαγγέλης Γεροβασιλείου.
Η προσωπική συλλογή του κ. Γεροβασιλείου αποτελείται από ξεχωριστά ανοιχτήρια φιαλών κρασιού, που προέρχονται από διάφορες χώρες του πλανήτη και αποτελούν ορόσημα τεχνολογικής εξέλιξης, υψηλής αισθητικής και κοινωνικού συμβολισμού.
Είναι μοναδική στην Ελλάδα και από τις πιο σπάνιες στον κόσμο, καθώς συγκαταλέγεται στις 10 καλύτερες παγκοσμίως, εξαιτίας του πλήθους και της σπανιότητας των ίδιων των ανοιχτηριών, ορισμένα εκ των οποίων χρονολογούνται από τον 18ο αιώνα.
"Η ιδέα ξεκίνησε το 1976, όταν σε ένα μικρό chateau (σατό) της Γαλλίας, είδα 5 - 6 ανοιχτήρια, που μου κίνησαν το ενδιαφέρον. Έτσι, άρχισα να διαβάζω και να μαθαίνω περισσότερα για αυτά τα εργαλεία. Όπου κι αν ταξιδεύω, η πρώτη μου δουλειά είναι να πάω σε καταστήματα που έχουν αντίκες και να βρω ανοιχτήρια. Υπάρχουν πολλά ανοιχτήρια σε όλο τον κόσμο, ξεχασμένα σε κάποιες οικογένειες. Δουλειά μου είναι να τα βρω και να ολοκληρώσω τη συλλογή", προσθέτει ο κ. Γεροβασιλείου.
Σύμφωνα με το συλλέκτη, τα παλιά ανοιχτήρια εκτιμώνται πως είναι περίπου 3.500, γεγονός που σημαίνει πως υπάρχει δρόμος ακόμη για τη συγκέντρωσή τους. "Υπάρχουν ανοιχτήρια που τα έχω 'κυνηγήσει' πολύ. Υπάρχουν κάποια που γνωρίζω εδώ και 30 χρόνια πού βρίσκονται, όμως αυτός που τα έχει στην κατοχή του, δεν θέλει να τα πουλήσει. Όσα έχω ξεχωρίσει στα αγαπημένα μου, είναι γιατί ήταν μεγάλος ο πόνος- και ο οικονομικός- και η προσπάθεια να πείσω τους ιδιοκτήτες τους να μού τα δώσουν", μας εξηγεί ο κ. Γεροβασιλείου.
Στο Μουσείο Οίνου, που βρίσκεται μέσα στο χώρο του οινοποιείου του κτήματος Γεροβασιλείου, δίπλα στον υπόγειο χώρο παλαίωσης, παρουσιάζεται η συλλογή ανοιχτηριών με τρεις τρόπους: το μεγαλύτερο μέρος εκτίθεται με τη διεθνώς αποδεκτή κατάταξη ανοιχτηριών σε "Μη μηχανικά" και "Μηχανικά". Κείμενα και φωτογραφίες εξηγούν τη λειτουργία και την κοινωνική τους χρήση.
Ακολουθούν τα "Αγαπημένα του Συλλέκτη ανοιχτήρια", που ξεχωρίζουν για τη σπανιότητα ή το ειδικό ενδιαφέρον τους. Επιπλέον, διάσπαρτες στο χώρο είναι επτά προθήκες, όπου τα ανοιχτήρια ομαδοποιούνται ως προς τη χρήση τους από άνδρες και γυναίκες, τη σχέση τους με τις καταναλωτικές συνήθειες ή τη βιομηχανία του ελεύθερου χρόνου, καθώς και με τις διάφορες μόδες και καλλιτεχνικά ρεύματα του 19ου και 20ου αιώνα.
Εκτός, όμως, από τη μεγάλη συλλογή ανοιχτηριών ο επισκέπτης του Μουσείου Οίνου μπορεί να δει εργαλεία και σκεύη, τα οποία μαζί με κείμενα, εικόνες και τρισδιάστατα σχέδια, ζωντανεύουν τις διαδικασίες, με τις οποίες ο άνθρωπος καλλιεργεί το αμπέλι και φτιάχνει κρασί.
"Στο Μουσείο, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν εργαλεία αμπελουργίας, βαρελοποιίας, οινοποίησης και εμφιάλωσης, τα μέσα αποθήκευσης και μεταφοράς του κρασιού, από την αρχαιότητα έως και σήμερα, αμφορείς, βαρέλια και φιάλες κρασιού. Επίσης, την ενότητα του συμποσίου, με αντικείμενα και σκεύη κατανάλωσης του κρασιού από την αρχαία Ελλάδα", μας εξηγεί η μουσειολόγος, Μαγδαληνή Λειβαδιώτη.
Ο επισκέπτης μπορεί καθημερινά να θαυμάσει, μεταξύ άλλων, μια σειρά από 28 σπάνιες χειροποίητες στροφιλιές - πατητήρια (18ου - 20ου αιώνα), κάνουλες βαρελιών (18ου αιώνα), κλαδευτήρια, χειροκίνητες μηχανές ταπώματος, εξοπλισμό χημείου οινοποιείου και διάφορα άλλα παλιά μηχανήματα.
"Της οινοποιίας ήταν σχετικά πιο εύκολο να συγκεντρωθούν, καθώς γνώριζα παλιούς οινοποιούς από την ευρύτερη περιοχή της Επανομής. Μου πήρε περίπου 5-6 χρόνια. Κάποια κομμάτια ήταν δυσκολότερο να βρεθούν και χρειάστηκε να τα φέρω από το εξωτερικό", καταλήγει ο κ. Γεροβασιλείου.
Η ανακαίνιση του Μουσείου Οίνου, που έγινε υπό την επίβλεψη επιστημόνων - καθηγητών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2008 και εγκαινιάστηκε από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια.
Με κόπο και μεράκι, έχει καταφέρει να συγκεντρώσει περίπου 2.700 κομμάτια, μεγάλο μέρος των οποίων εκτίθενται στο Μουσείο Οίνου, στην περιοχή της Επανομής, στη Θεσσαλονίκη.
"Η συλλογή και η προσπάθεια συγκέντρωσης δεν σταματάει. Κοιτάω συνεχώς για προσφορές ανοιχτηριών στο διαδίκτυο και σε εκθέσεις. Ταξίδεψα όλη την Αμερική… Σικάγο, Μόντρεαλ, Τορόντο, Λος Άντζελες, Βοστόνη και Νέα Υόρκη και δυστυχώς βρήκα μόλις τρία ανοιχτήρια από αυτά που μου λείπουν", αναφέρειο συλλέκτης και οινοπαραγωγός, Βαγγέλης Γεροβασιλείου.
Η προσωπική συλλογή του κ. Γεροβασιλείου αποτελείται από ξεχωριστά ανοιχτήρια φιαλών κρασιού, που προέρχονται από διάφορες χώρες του πλανήτη και αποτελούν ορόσημα τεχνολογικής εξέλιξης, υψηλής αισθητικής και κοινωνικού συμβολισμού.
Είναι μοναδική στην Ελλάδα και από τις πιο σπάνιες στον κόσμο, καθώς συγκαταλέγεται στις 10 καλύτερες παγκοσμίως, εξαιτίας του πλήθους και της σπανιότητας των ίδιων των ανοιχτηριών, ορισμένα εκ των οποίων χρονολογούνται από τον 18ο αιώνα.
"Η ιδέα ξεκίνησε το 1976, όταν σε ένα μικρό chateau (σατό) της Γαλλίας, είδα 5 - 6 ανοιχτήρια, που μου κίνησαν το ενδιαφέρον. Έτσι, άρχισα να διαβάζω και να μαθαίνω περισσότερα για αυτά τα εργαλεία. Όπου κι αν ταξιδεύω, η πρώτη μου δουλειά είναι να πάω σε καταστήματα που έχουν αντίκες και να βρω ανοιχτήρια. Υπάρχουν πολλά ανοιχτήρια σε όλο τον κόσμο, ξεχασμένα σε κάποιες οικογένειες. Δουλειά μου είναι να τα βρω και να ολοκληρώσω τη συλλογή", προσθέτει ο κ. Γεροβασιλείου.
Σύμφωνα με το συλλέκτη, τα παλιά ανοιχτήρια εκτιμώνται πως είναι περίπου 3.500, γεγονός που σημαίνει πως υπάρχει δρόμος ακόμη για τη συγκέντρωσή τους. "Υπάρχουν ανοιχτήρια που τα έχω 'κυνηγήσει' πολύ. Υπάρχουν κάποια που γνωρίζω εδώ και 30 χρόνια πού βρίσκονται, όμως αυτός που τα έχει στην κατοχή του, δεν θέλει να τα πουλήσει. Όσα έχω ξεχωρίσει στα αγαπημένα μου, είναι γιατί ήταν μεγάλος ο πόνος- και ο οικονομικός- και η προσπάθεια να πείσω τους ιδιοκτήτες τους να μού τα δώσουν", μας εξηγεί ο κ. Γεροβασιλείου.
Στο Μουσείο Οίνου, που βρίσκεται μέσα στο χώρο του οινοποιείου του κτήματος Γεροβασιλείου, δίπλα στον υπόγειο χώρο παλαίωσης, παρουσιάζεται η συλλογή ανοιχτηριών με τρεις τρόπους: το μεγαλύτερο μέρος εκτίθεται με τη διεθνώς αποδεκτή κατάταξη ανοιχτηριών σε "Μη μηχανικά" και "Μηχανικά". Κείμενα και φωτογραφίες εξηγούν τη λειτουργία και την κοινωνική τους χρήση.
Ακολουθούν τα "Αγαπημένα του Συλλέκτη ανοιχτήρια", που ξεχωρίζουν για τη σπανιότητα ή το ειδικό ενδιαφέρον τους. Επιπλέον, διάσπαρτες στο χώρο είναι επτά προθήκες, όπου τα ανοιχτήρια ομαδοποιούνται ως προς τη χρήση τους από άνδρες και γυναίκες, τη σχέση τους με τις καταναλωτικές συνήθειες ή τη βιομηχανία του ελεύθερου χρόνου, καθώς και με τις διάφορες μόδες και καλλιτεχνικά ρεύματα του 19ου και 20ου αιώνα.
Εκτός, όμως, από τη μεγάλη συλλογή ανοιχτηριών ο επισκέπτης του Μουσείου Οίνου μπορεί να δει εργαλεία και σκεύη, τα οποία μαζί με κείμενα, εικόνες και τρισδιάστατα σχέδια, ζωντανεύουν τις διαδικασίες, με τις οποίες ο άνθρωπος καλλιεργεί το αμπέλι και φτιάχνει κρασί.
"Στο Μουσείο, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν εργαλεία αμπελουργίας, βαρελοποιίας, οινοποίησης και εμφιάλωσης, τα μέσα αποθήκευσης και μεταφοράς του κρασιού, από την αρχαιότητα έως και σήμερα, αμφορείς, βαρέλια και φιάλες κρασιού. Επίσης, την ενότητα του συμποσίου, με αντικείμενα και σκεύη κατανάλωσης του κρασιού από την αρχαία Ελλάδα", μας εξηγεί η μουσειολόγος, Μαγδαληνή Λειβαδιώτη.
Ο επισκέπτης μπορεί καθημερινά να θαυμάσει, μεταξύ άλλων, μια σειρά από 28 σπάνιες χειροποίητες στροφιλιές - πατητήρια (18ου - 20ου αιώνα), κάνουλες βαρελιών (18ου αιώνα), κλαδευτήρια, χειροκίνητες μηχανές ταπώματος, εξοπλισμό χημείου οινοποιείου και διάφορα άλλα παλιά μηχανήματα.
"Της οινοποιίας ήταν σχετικά πιο εύκολο να συγκεντρωθούν, καθώς γνώριζα παλιούς οινοποιούς από την ευρύτερη περιοχή της Επανομής. Μου πήρε περίπου 5-6 χρόνια. Κάποια κομμάτια ήταν δυσκολότερο να βρεθούν και χρειάστηκε να τα φέρω από το εξωτερικό", καταλήγει ο κ. Γεροβασιλείου.
Η ανακαίνιση του Μουσείου Οίνου, που έγινε υπό την επίβλεψη επιστημόνων - καθηγητών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2008 και εγκαινιάστηκε από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κάρολο Παπούλια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου