Έρχονται κατασχέσεις-εξπρές για οφειλές προς την Εφορία

Του Σπύρου Δημητρέλη

1. Ποσό τουλάχιστον 5 δισεκατομμυρίων ευρώ, κάτι λιγότερο δηλαδή από το προβλεπόμενο πρωτογενές πλεόνασμα του 2018, σχεδιάζει να εισπράξει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων του υπουργείου Οικονομικών από ληξιπρόθεσμες οφειλές των φορολογουμένων προς το Δημόσιο.
   Πρόκειται για ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό, το οποίο στοχεύει να φέρει στα κρατικά ταμεία σφίγγοντας τον κλοιό στους ομολογουμένως πολλούς φορολογουμένους που δεν μπορούν να εξοφλήσουν έγκαιρα τις φορολογικές τους οφειλές.
   Η πολιορκία των οφειλετών περιλαμβάνει τρεις κινήσεις, στις οποίες περιλαμβάνεται όχι μόνο μαστίγιο, αλλά και... καρότο. Να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια του 2017 η ΑΑΔΕ κατάφερε να εισπράξει από παλιές (δημιουργήθηκαν πριν από το 2017) και νέες (δημιουργήθηκαν εντός του 2017) οφειλές το ποσό των περίπου 4 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό ήταν αποτέλεσμα τόσο της αύξησης και έντασης της επιβολής μέτρων αναγκαστικής είσπραξης όσο και της εισπρακτικής απόδοσης ρυθμίσεων τμηματικής εξόφλησης που έχουν συνάψει οι φορολογούμενοι στο παρελθόν, με χαρακτηριστικότερη αυτή των 100 δόσεων, που έχει αποδειχθεί σωσίβιο για πολλούς.
   Οι παρεμβάσεις που ετοιμάζει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων για την αύξηση των εισπράξεων από τις ληξιπρόθεσμες οφειλές των φορολογουμένων περιλαμβάνουν αυτοματοποιημένες κατασχέσεις εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων, μηδενισμό της περιόδου χάριτος για την εξόφληση νέων φορολογικών οφειλών προκειμένου να μη χαθεί ρύθμιση που έχει χορηγηθεί και συνεχή επικαιροποίηση των λιστών μεγαλοοφειλετών του Δημοσίου.
   Αυτόματες κατασχέσεις
   Το επιχειρησιακό σχέδιο της ΑΑΔΕ προβλέπει την περαιτέρω αυτοματοποίηση των διαδικασιών για την είσπραξη των οφειλών από όσους δεν πληρώνουν εγκαίρως τις οφειλές τους προς τη φορολογική διοίκηση. Σήμερα η διαδικασία για την έκδοση κατασχετηρίων μέχρι και την απόδοση των κατασχεθέντων ποσών στο δημόσιο ταμείο απαιτεί τουλάχιστον έναν μήνα και περιλαμβάνει και πολλά "χειρόγραφα" στάδια. Από τη χειρόγραφη επίδοση κατασχετηρίων στα χέρια τρίτων (ενοικιαστές, πελάτες επιχειρήσεων κ.ά.) μέχρι και την επιλογή σε επίπεδο Εφορίας των οφειλετών εναντίον των οποίων θα εκδοθεί κατασχετήριο. Σε πολλές περιπτώσεις, η χειρόγραφη αυτή διαδικασία επιτρέπει το στοιχείο της υποκειμενικότητας, καθώς η συμπεριφορά του οφειλέτη, δηλαδή αν και κάθε πότε πληρώνει, σταθμίζεται από τον προϊστάμενο της Εφορίας, του δικαστικού τμήματος και του τμήματος Εσόδων.
   Η ΑΑΔΕ έχει ήδη προκηρύξει τον διαγωνισμό για την προμήθεια ειδικού ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος, το οποίο θα αυτοματοποιήσει πλήρως τις διαδικασίες κατασχέσεων. Στα τερματικά των εφοριακών στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες θα υπάρχουν έξι πολύ σημαντικές ηλεκτρονικές εφαρμογές, που θα "διευκολύνουν" το εισπρακτικό έργο. Ειδικότερα, θα υπάρχει:
   1. Εφαρμογή διαχείρισης και παρακολούθησης ταυτότητας οφειλέτη και οφειλών.2. Εφαρμογή παρακολούθησης και αυτοματοποίησης συμψηφισμών και ρυθμίσεων.
   3. Εφαρμογή αποστολής και διαχείρισης ηλεκτρονικών κοινοποιήσεων, ειδοποιήσεων και επιδόσεων.
   4. Εφαρμογή παρακολούθησης και αυτοματοποίησης μέτρων αναγκαστικής είσπραξης.
   5. Εφαρμογή ενημέρωσης των φορολογουμένων για θέματα οφειλών.
   6. Εφαρμογή εκτυπώσεων και αναφορών.
   Με τις παραπάνω εφαρμογές θα "χτίζεται" το προφίλ κάθε οφειλέτη και τα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης θα προσαρμόζονται ανάλογα, προκειμένου να είναι πιο στοχευμένα και αποτελεσματικά.
   Τα πιο διαδεδομένα μέτρα αναγκαστικής είσπραξης που λαμβάνει η φορολογική διοίκηση είναι η έκδοση κατασχετηρίου για τα υπόλοιπα που διατηρεί σε τραπεζικούς λογαριασμούς ο οφειλέτης. Μετά την ηλεκτρονική λήψη του κατασχετηρίου, οι τράπεζες δεσμεύουν τα σχετικά ποσά και τα αποδίδουν στο δημόσιο ταμείο. Κάθε φορολογούμενος έχει δικαίωμα σε έναν ακατάσχετο τραπεζικό λογαριασμό και για ποσό έως 1.250 ευρώ. Ο ακατάσχετος τραπεζικός λογαριασμός δηλώνεται αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο από τον φορολογούμενο στο Taxisnet. 
   Μηδενισμός περιόδου χάριτος
   Από την Πρωτοχρονιά οι φορολογούμενοι που έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους για τμηματική εξόφληση θα χάνουν τη σχετική ρύθμιση ακόμα και αν καθυστερήσουν την εξόφληση ή ρύθμιση νέων φορολογικών οφειλών έστω και για μία ημέρα. Το να χάσει ένας φορολογούμενος τη ρύθμιση σημαίνει ότι το συνολικό ανεξόφλητο ποσό που έχει ρυθμίσει γίνεται αυτόματα στο σύνολό του απαιτητό, που μπορεί να σημαίνει και ενεργοποίηση κατασχέσεων εναντίον του οφειλέτη.
   Για παράδειγμα, ένας φορολογούμενος έχει ρυθμίσει με τη ρύθμιση των 100 δόσεων ποσό 5.000 ευρώ, από το οποίο έχει ανεξόφλητο υπόλοιπο 4.000 ευρώ. Στο τέλος Ιανουαρίου θα πρέπει να εξοφλήσει την πέμπτη και τελευταία δόση του ΕΝΦΙΑ, ύψους 300 ευρώ. Αν έως τη λήξη της προθεσμίας δεν εξοφλήσει τη δόση του ΕΝΦΙΑ ή δεν εντάξει τη σχετική φορολογική υποχρέωση σε ρύθμιση τμηματικής εξόφλησης, τότε θα χάσει τη ρύθμιση των 100 δόσεων, και το ποσό των 4.000 ευρώ (μαζί με την αναβίωση των προσαυξήσεων που γλύτωσε όταν εντάχθηκε στη ρύθμιση) θα γίνει απαιτητό. Και το χειρότερο είναι ότι δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα νέας ρύθμισης σε 100 δόσεις. Η μόνη δυνατότητα που υπάρχει είναι αυτή της πάγιας ρύθμισης των 12 δόσεων. Οι φορολογούμενοι θα μπορούν σύντομα να ρυθμίζουν σε 12 δόσεις μέσω Διαδικτύου τις φορολογικές οφειλές πριν αυτές καταστούν ληξιπρόθεσμες. Μέχρι σήμερα η δυνατότητα ρύθμισης οφειλών πριν καταστούν ληξιπρόθεσμες δινόταν μόνο με χειρόγραφη αίτηση στην Εφορία.
   Νέες λίστες οφειλετών
   Πρόσφατα δόθηκαν στη δημοσιότητα οι νέες κοινές λίστες οφειλετών της φορολογικής διοίκησης και των ασφαλιστικών ταμείων. Πρόκειται για φορολογουμένους, φυσικά και νομικά πρόσωπα, οι οποίοι έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς Εφορίες, τελωνεία και ασφαλιστικά ταμεία άνω των 150.000 ευρώ. Ωστόσο, αυτές οι λίστες πρόκειται σύντομα να επικαιροποιηθούν εκ νέου, προκειμένου σε αυτές να εμφανίζονται μόνο οφειλές οι οποίες μπορούν να εισπραχθούν αλλά και οφειλέτες οι οποίοι δεν έχουν πτωχεύσει. Αυτό θα γίνει με τον διαχωρισμό των οφειλών σε αυτές που θα χαρακτηριστούν ως ανεπίδεκτες είσπραξης και σε αυτές που θα θεωρηθούν εισπράξιμες βάσει των οικονομικών δεδομένων του οφειλέτη. Τέτοια δεδομένα είναι το εισόδημα και η περιουσία του οφειλέτη.