Λέχωβα

ηδιαδρομή L1 χαρακτηρίζεται από την πλούσια εναλλαγή της βλάστησης από πλατάνια, πεύκα και θάμνους. Συνεχίστε να διασχίζετε τα αμπέλια, ώσπου να φτάσετε σε ένα σημείο με μαγική θέα όπου στο βάθος το πράσινο ελατόδασος στο βουνό της Βέσιζας είναι η ανταμοιβή σας!






συνεχίστε κατά μήκος μιας μικρής ρεματιάς και παρατηρήστε πώς τα αμπέλια εξαφανίζονται σιγά-σιγά μέσα στα έλατα. Όταν θα έχετε φθάσει στην κορυφή, ο Κορινθιακός βρίσκεται στα πόδια σας, ενώ στην απέναντι βόρεια όχθη του, μπροστά σας στέκεται αγέρωχο το βουνό Παρνασσός και στα αριστερά σας βλέπετε το Αστεροσκοπείο.






• Διαδρομή L1 : 6,3 km



οταν συναντήσετε το πρώτο μεγάλο πλάτωμα, μια μικρή παράκαμψη αξίζει τον κόπο για να αγναντέψετε από ψηλά το επιβλητικό όρος Ζήρεια ή Κυλλήνη (2.376 μ.) και το οροπέδιο στους πρόποδές του (κοιτάξτε τις πινακίδες).


Από εκεί μπορείτε να αγναντέψετε από τη μια πλευρά το οροπέδιο του Κλημεντοκαισαρίου και από την άλλη τον Κορινθιακό. Στο τέλος της διαδρομής θα βρείτε το μοναστήρι της Παναγίας Λέχωβας με το αναστηλωμένο Καθολικό του 12ου αιώνα.

ΛΕΧΩΒΑ: ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ-ΟΝΟΜΑΣΙΑ

Η ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Λέχοβας είναι κτισμένη στην ανατολική πλευρά του βουνού Τιτάν ή Βέσεζα (1207μ) σε υψόμετρο 1050μ, στην ορεινή Κορινθία. Το βουνό είναι κατάφυτο από έλατα. Κοντά στην κορυφή βρίσκεται το μικρό οροπέδιο με την ονομασία Λάκκα -Πόκα. Από εκεί μπορεί κανείς ν' αγναντέψει τον Κορινθιακό, τη Βόχα, τη Νεμέα, τη Στυμφαλία και να χαρεί την ανατολή του ήλιου. Γύρω από το μοναστήρι και λίγο χαμηλότερα η γη καλλιεργείται με αμπέλια, σουλτανίνες και χωράφια που σπέρνεται σιτάρι. Άφθονα νερά πηγάζουν από το δροσερό βουνό. Ονομαστή ήταν η πηγή Αρτητήρι για παγωμένο νερό της, με ιαματικές ιδιότητες. Ακόμα οι πηγές Πλάτανος, Καμάρι, Βυρός και χαμηλότερα η πηγή Μελισκλιά συμπληρώνουν την εικόνα του υδάτινου πλούτου της περιοχής που προέρχεται από τα σπλάγχνα του όρους Ζήρεια ή Κυλλήνη. Κάποιες από αυτές τις πηγές, σήμερα, υδρεύουν τα χωριά Κρυονέρι, Γονούσα και Τιτάνη.
Όσον αφορά την ονομασία «Λέχοβα» η επικρατούσα άποψη λέει ότι είναι σλαβικής προέλευσης. Πολλά, τέτοια, τοπωνύμια συναντούμε στον Ελλαδικό χώρο (Αράχοβα, Βαρνάκοβα, Λέλοβα, Άκοβο, Μέτσοβο, Λέχοβοκ.α).Στην σλαβική γλώσσα η λέξη "λέχα" σημαίνει λιβάδι, αγρός, πρασιά. Άρα Λέχοβα= λιβαδότοπος. Πράγματι, η γωνιά αυτή της Κορινθιακής γης είναι καταπράσινη από παλιά και σήμερα δύο μεγάλα λιβάδια, ένα του Μοναστηριού και ένα της κοινότητας Κρυονερίου προσφέρουν τη βοσκή τους σε αρκετά αιγοπρόβατα. Μέσα από την επιβλητική πέτρινη πύλη της Μονής απλώνεται ο κυρίως χώρος με το ναό, τα κελιά των μοναχών, τον ξενώνα, την κρήνη, τα περιβόλια, τα δένδρα και το παλιό πηγάδι. Στο κέντρο της αυλής υπάρχει πλάτανος και που όλα μαζί συνθέτουν ένα υπέροχο τοπίο. Ο ναός - μνημείο, αφιερωμένος στην Παναγία είναι επιβλητικότατος και πανηγυρίζει στην εορτή της Κοιμήσεως (15 Αυγούστου). Απέναντι από το καθολικό (ναό) ένα ισόγειο σύγχρονο κτίριο φιλοξενεί τον ξενώνα της Μονής, το Αρχονταρίκι, και ένα μικρό μουσείο. Δεξιότερα, ένα διώροφο σύγχρονο κτίριο στεγάζει τα κελιά και τους κοινόχρηστους χώρους των μοναχών. Ο ναός ήταν επιχρισμένος με ασβέστη με λίγα κελιά που το μεγαλύτερο μέρος του καταστράφηκε από το σεισμό του 1981
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Μας είναι άγνωστο το πότε ακριβώς ιδρύθηκε το Μοναστήρι της Λέχοβας. Γραπτά μνημεία δεν ήλθαν στο φως, ούτε υπάρχουν χειρόγραφα ή βιβλία γιατί καταστράφηκαν από πυρκαγιές, σεισμούς ή χάθηκαν μέσα στις αντίξοες ιστορικές συνθήκες, που απoδιοργάνωσαν ή ερήμωσαν τον τόπο για μικρά ή μεγάλα διαστήματα.Στην περίοδο των 6 αιώνων ξενοκρατίας στην Πελοπόννησο, Φραγκοκρατία(1204-1395), Τουρκοκρατία (1453-1827) και την ενδιάμεση Ενετοκρατία (1685-1715)είναι δύσκολο να ανιχνεύσουμε ασφαλή ιστορικά στοιχεία γι' αυτό και οι πληροφορίες για το Μοναστήρι της Λέχοβας είναι ελάχιστες ή ανεπαρκείς. Μοναδική πηγή χρονολόγησης μένει το καθολικόν (ναός) και ειδικότερα το ψηφιδωτό μαρμάρινo δάπεδό του. Ο καθηγητής Α. Ορλάνδος το 1934, που επισκέφθηκε το Μοναστήρι και το μελέτησε τοποθετεί χρονικά την κατασκευή του δαπέδου στον 11ο ή12ο αιώνα .
Την εποχή αυτή (11ο-12ο αιώνα), που άνθιζε ο μοναχικός βίος στον ελλαδικό χώρο, θα πρέπει να τοποθετήσουμε χρονικά την επιλογή για πνευματική άσκηση, σ' αυτό τον χώρο, κάποιων ψυχών που αναζητούσαν την ησυχία, την ομορφιά, την προσευχή στον Θεό. Οι κτήτορες της Μονής το πιο πιθανό να ενταφιάστηκαν μέσα στον ναό, όπως συνηθιζόταν γιατί στις πρόσφατες εργασίες συντήρησης του ψηφιδωτού δαπέδου βρέθηκαν ταφές σε δύο σημεία. Μια, ακόμη, επιγραφή σε πλάκα μαρμάρινη ακριβώς προ της βορινής εισόδου του Ιερού έχει χαραγμένη με πολλές φθορές τη δέηση: «κ(ύριε) ΒΟΗΘΗ ΤΟΝ ΔΟΥΛΟ σου αΝΤΟνΙον». Στο δάπεδο του παρεκκλησίου υπάρχει ανορθόγραφη επιγραφή που μιλά για μια ανακαίνιση το 17ο αιώνα, ενώ η ίδια πληροφορία σημειώνεται και στο εσώφυλλο ενός βιβλίου της Μονής. Μια άλλη χρονολογία «...1716 Ιουνίου ια(11) επελεκύθι» επάνω στην πλάκα της Αγίας Τράπεζας του κυρίως ναού μας πληροφορεί για μια άλλη ανακαίνιση στο τέλος της Ενετοκρατίας και στις αρχές της Β' Τουρκοκρατίας.Μετά το 1821 έχει 8 μοναχούς, έχει εισοδήματα και πληρώνει φορολογία για το νεοσύστατο κράτος. Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους υπάρχουν 105 έγγραφα των ετών 1836-1852 που αφορούν θέματα και υποθέσεις, αιτήματα της Μονής με υπηρεσίες του Κράτους. Κατά την περίοδο της Οθωνικής βασιλείας παρατηρούμε μια παρακμή και έλλειψη προσωπικού. Το 1856 ηγούμενος από το Άγιον Όρος το ανασυγκροτεί, ιδρύει το Μετόχι του Αγίου Στεφάνου, κοντά στο Κιάτο και κατασκευάζει ναό και κελιά
Στις αρχές του 20ου αιώνα λόγω έλλειψης ανθρωπίνου δυναμικού περνάει δυσκολίες και το 1931 συγχωνεύεται με τη Μονή Βράχου στη Νεμέα. Στις 19-10-1946 μετατρέπεται σε γυναικεία μονή με 5 μοναχές. Τέλος, το 1983 μια νέα αδελφότητα εγκαθίσταται στη Λέχοβα και από τότε αρχίζει μια νέα πορεία ανασυγκρότησης και πνευματικής αναβάθμισης. Διαχρονικά δυο παράγοντες έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην ιστορική διαδρομή του Μοναστηριού. Αλλεπάλληλοι καταστροφικοί σεισμοί, συνηθισμένο φαινόμενο στην Κορινθία, άφησαν ορατά τα σημάδια στα κτίρια της. Το δεύτερο είναι η πυρκαγιά του 1927 που αφάνισε μαζί με τμήμα του μοναστηριακού συγκροτήματος και το σπουδαιότερο κομμάτι της Βιβλιοθήκης που αφορούσε σε σπάνια χειρόγραφα, έγγραφα ή βιβλία και στοιχεία μεγάλης ιστορικής σημασίας.
ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ
Στοσεισμό του Φεβρουαρίου 1981 ο ναός της Λέχοβας έπαθε σοβαρές ρωγμές. Οι εργασίες αποκατάστασης διήρκεσαν περίπου δέκα χρόνια (1990-2000). Το 1999 κατασκευάστηκε μαρμάρινο τέμπλο από λευκό Τηνιακό μάρμαρο που βασίστηκε σε σχέδια από κομμάτια ανάγλυφων μαρμάρων που βρέθηκαν στο χώρο της Μονής και πιστεύεται ότι προέρχονταν από το αρχικό τέμπλο. Το 2000 έγιναν εργασίες συντηρήσεως του ψηφιδωτού δαπέδου, όπου και βρέθηκε στο δεξιό κλίτος του ναού, τάφος με λείψανα μοναχών. Το ίδιο έτος πραγματοποίησε ανασκαφή η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων στον προαύλιο χώρο που έφερε στο φως τμήματα τοιχοποιίας βυζαντινής εποχής καθώς και ίχνη θεμελιώσεως παλαιών κελιών. Τα τελευταία χρόνια η Μονή ύστερα από ενάμιση αιώνα στασιμότητας έχει ανασυγκροτηθεί με τη φροντίδα των μοναζουσών και τη βοήθεια πολλών χριστιανών. Σήμερα προσελκύει πολλούς πιστούς για να προσκυνήσουν τη Μεγαλόχαρη μέσα σ' ένα μαγευτικό περιβάλλον.
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ -ΚΕΙΜΗΛΙΑ
Στην Βιβλιοθήκη υπάρχουν ελάχιστα χειρόγραφα ή έγγραφα εξαιτίας των ιστορικών περιπετειών της Μονής σε παλαιότερη καταγραφή είχαν βρεθεί τούρκικα κιτάπια που αφορούσαν την περιουσία ή τα δικαιώματα του μοναστηριού που χάθηκαν ή κάηκαν. Σώζονται μόνο δυο χειρόγραφα: ένα μικρό Αγιασματάριο κι ένα Κανονάριο που περιέχει ιερούς κανόνες της Εκκλησίας μας και απαντήσεις σε σχετικά ερωτήματα. Από τα τυπωμένα υπάρχει το Ειρμολόγιον του 1790 καθώς και Ευαγγελιστάρια της ίδιας περίπου εποχής ενώ αξιοσημείωτα είναι τα λειτουργικά βιβλία και τα Μηνιαία του 1820 σε έκδοση Βενετίας.






Πηγή: Ι.Μ. Παναγίας Λέχοβας (2004).